Διάφορα Έθιμα της Βόρειας Εύβοιας

 

  • Το έθιμο του "Μάρτη" (Μάρτιος)

Ένα έθιμο που υπάρχει από παλιά και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας είναι το έθιμο του «Μάρτη». Την πρώτη Μαρτίου και πριν την ανατολή του ήλιου, τα μικρά παιδιά και οι κοπέλες βάζουν γύρω στον καρπό του χεριού τους μια στριμμένη κλωστή, κόκκινη και άσπρη. Την βάζουν για να «σημαδέψουν» το Μάρτη και να μην τους κάψει ο ήλιος. Την άφηνουν στο χέρι τους μέχρι το Πάσχα και μόνο τότε την βγάζουν για να την πετάξουν στη σούβλα με το αρνί.

  • Το στεφάνι της Πρωτομαγιάς (Μάϊος)

Πρωί-πρωί κάθε νοικοκυρά κόβει το «Μάη», δηλαδή μαζεύει αγριολούλουδα, φύλλα δάφνης, ελιάς, καρυδιάς και στάχια. Με όλα αυτά φτιάχνει το στεφάνι που κρεμάει έξω από την πόρτα του σπιτιού. Το στεφάνι μένει εκεί μέχρι τις 23 Ιουνίου και ξεραμένο όπως είναι το καίνε την παραμονή των γενεθλίων του Προδρόμου, που σήμερα γιορτάζεται ως Αη-Γιάννης Ριγανάς.

  • Το έθιμο της κουλούρας (Ιούλιος)

Όταν αλώνιζαν, ένα μέρος από το νέο σιτάρι το πήγαιναν στο μύλο για να το αλέσει και να φτιάξουν ψωμί. Μετά οι νοικοκυρές το ζύμωναν και έφτιαχναν μια κουλούρα και ψωμιά. Αφού τα έψηναν στο φούρνο, έπαιρναν την κουλούρα και την άφηναν σε ένα πηγάδι. Όποιος την εύρισκε πρώτος, ήταν τυχερός κι η σοδειά του θα πήγαινε καλά.

  • Χριστουγεννιάτικα Έθιμα

-        Τα χοιροσφάγια

Τα χοιροσφάγια είναι η σφαγή του «οικόσιτου χοίρου» που γίνεται σε πολλά χωριά της περιοχής μας την παραμονή των Χριστουγέννων. Είναι ένα παλιό έθιμο και θεωρείται σημαντικό γεγονός της ζωής του χωριού τις άγιες μέρες των χριστουγεννιάτικων γιορτών. Επειδή σε παλαιότερες εποχές το χοιρινό κρέας αποτελούσε στα χωριά την κύρια και βασική τροφή των μελών της οικογένειας, η εκτροφή του γουρουνιού γινόταν συστηματικά από τους κατοίκους. Επιδίωκαν δε όλοι την ημέρα της σφαγής του, να ξεπερνά τα 100 κιλά.

-         Το χριστόψωμο

Κάθε οικογένεια ζύμωνε, αλλά και εξακολουθεί να ζυμώνει, μεγάλα «χριστόψωμα» με «καθάριο» ψιλοκοσκινισμένο, σταρίσιο αλεύρι. Τα  χριστόψωμα, για να διαφέρουν από τα άλλα συνηθισμένα ψωμιά, τα ζύμωναν με μαγιά από κοπανισμένα  ρεβίθια και τριμμένο ξηρό βασιλικό. Τελειώνοντας η εκκλησία το πρωί των Χριστουγέννων, ο παπάς πάει από σπίτι σε σπίτι και σηκώνει το «ύψωμα». Έπειτα παίρνει το χριστόψωμο, το βάζει στο κεφάλι του, το πιέζει και το σπάζει στα δύο. Αν το μεγαλύτερο κομμάτι πέσει κατά το δεξί του χέρι, εκείνο το χρόνο θα γίνουν πιο πολλά σιτάρια, ενώ αν πέσει κατά το αριστερό, πιο πολλά καλαμπόκια.

 -   Το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι

Το τραπέζι των Χριστουγέννων στρώνεται πανηγυρικά το βράδυ της παραμονής. Επάνω του τοποθετούνται το χριστόψωμο κι ένα πιάτο μέλι. Γύρω από αυτά σκορπίζουν διάφορους ξηρούς καρπούς (καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια κλπ). Πρώτα κόβουν «του Χριστού το ψωμί». Ο πατέρας το σταυρώνει, το κόβει και δίνει από μια φέτα ψωμί στον καθένα.

Αυτά, όμως, όλα γίνονταν παλαιότερα. Σήμερα, ο τρόπος με τον οποίο γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα «πηγάζει» από τη Δύση, με γαλοπούλες κι ένα σωρό ξενόφερτα έθιμα . Ελάχιστες, δυστυχώς, είναι πλέον οι περιοχές στις οποίες αυτά τα έθιμα εξακολουθούν να εφαρμόζονται...
  • Πρωτοχρονιάτικα Έθιμα

    -   Η βασιλόπιτα

Ένα πρωτοχρονιάτικο έθιμο της περιοχής μας, όπως και όλης της Ελλάδας, είναι η «βασιλόπιτα». Τα παλιότερα χρόνια, κατά κανόνα, οι νοικοκυρές ζύμωναν μόνες τους τη βασιλόπιτα για το σπιτικό τους. Μπορεί να ήταν απλό ζυμωτό ψωμί, χορτόπιτα ή και κρεατόπιτα! «Κεντούσαν» πάνω της διάφορα σχέδια και τη στόλιζαν με καρύδια και αμύγδαλα Στο εσωτερικό έβαζαν ένα κέρμα. Όποιος το εύρισκε στο κομμάτι που του αντιστοιχούσε ήταν ο τυχερός της χρονιάς. Σήμερα αυτό το έθιμο εξακολουθεί να υπάρχει. Τις  βασιλόπιτες, όμως, πλέον τις προμηθευόμαστε από τα  super-market και τα ζαχαροπλαστεία, ενώ σε ελάχιστα σπίτια οι νοικοκυρές ζυμώνουν μόνες τους την παραδοσιακή βασιλόπιτα.

-        Το ρόδι

Ένα άλλο συνηθισμένο έθιμο του τόπου μας είναι το σπάσιμο του ροδιού. Ο αρχηγός του σπιτιού σπάει το ρόδι και όσο περισσότεροι σπόροι πέσουν κάτω, τόσο περισσότερες θα είναι οι χαρές που θα φέρει ο καινούριος χρόνος.

-        Το ποδαρικό

    Ο πρώτος άνθρωπος που θα μπει στο σπίτι την Πρωτοχρονιά θεωρείται ότι θα φέρει  τύχη ή ατυχία στο σπιτικό. Για αυτό το λόγο,       θα πρέπει να περάσει το κατώφλι του σπιτιού «με το δεξί», για να κάνει καλό «ποδαρικό».

 

Επιστροφή στην Αρχική Σελίδα